Historia ruchu klubowego w Polsce i na świecie

Był rok 1927. Rodziły się pierwsze próby estetyki kina, zaczynali interesować się nim poeci, malarze, krytycy – tworzyła się awangarda filmowa.

Terminu „klub filmowy” pierwsi użyli Germaine Dullac i Ricciotto Canudo. Natomiast zalążkiem dyskusyjnego klubu filmowego w naszym rozumieniu stała się Filmowa Wolna Trybuna założona w 1924r. przez Charlesa Legera. Niewielu więc lat trzeba było, aby powiedzenie Andre Bazina: „kina należy się uczyć jak mowy” zaczęto stosować również w odniesieniu do widza.

Pierwszym masowym klubem stał się „Klub Przyjaciół Spartakusa” w 1928r. Na projekcjach w tym klubie bywało po kilka tysięcy osób. We Francji też utworzono pierwszą federację klubów.
W 1947r. z inicjatywy wybitnych działaczy filmowych powstała Międzynarodowa Federacja Dyskusyjnych Klubów Filmowych – FICC.

W roku 1947, z inicjatywy Moussinaca, Sadoula i Zavattiniego powstaje w Cannes Międzynarodowa Federacja Klubów Filmowych (Federation Internationale des Cine-clubs FICC).
Thorold Dickinson (były przewodniczący FICC) powiedział m.in.:

„W ciągu swego istnienia FICC zdobyła szerokie i wszechstronne doświadczenie, jeśli chodzi o wychowawcze i kulturalne oddziaływanie klubów filmowych. W latach 1964-65 FICC zrealizowała w imieniu i na rachunek UNESCO akcję nazwaną Projektem Antypodów. Był to program wymiany zestawów filmów o dużej wartości estetycznej i kulturalnej między krajami różnych kontynentów. Prezentowane w ramach tej akcji filmy były przedmiotem dyskusji nie tylko od strony estetycznej, lecz jako wzajemne odkrycie społecznych i religijnych zwyczajów i tradycji, różnych sposobów życia, z jakimi publiczność prawie nigdy dotychczas nie miała bezpośredniego kontaktu. Ruch klubów filmowych wychował odpowiednią publiczność dla filmów trudnych, które bez tej publiczności nie mogłyby liczyć na import. Rozpowszechnianie tych filmów stało się z kolei bodźcem dla rozwoju miejscowej produkcji filmowej, ustalając podwyższony standard jakości. Przyczynił się do podniesienia jakości krytyki. Spowodował, że film, jako przedmiot studiów, potraktowano poważnie w szkołach wyższych, na uniwersytetach i w seminariach dla nauczycieli. Przez stałe kształcenie smaku publiczności ruch klubowy zniechęcił ją do interesowania się filmową tandetą i pornografią. Istotą ruchu klubowego jest przygotowanie widza do indywidualnego wyboru, do świadomego wyboru filmów wartościowych. Powodzenie każdego klubu jest całkowicie zależne od stopnia kolektywnej wiedzy i rozeznania, który zdobył i nadal zdobywa przez kontakt z prawdziwymi dziełami sztuki filmowej i przez samokształcenie”.

W Polsce dyskusyjne kluby filmowe organizowano żywiołowo i samorzutnie na fali przemian na przełomie 1955-56r. Jeszcze przed Zjazdem Konstytucyjnym , który odbywał się w maju 1956r. powstało ponad 30 klubów. Do dziś przetrwało z nich kilka, np.: DKF „Zygzakiem” z Warszawy (spadkobierca i kontynuator pierwszego w ogóle polskiego klubu filmowego „Po prostu”, DKF „Studentów” z Krakowa, gdański „Żak”, poznańska „Kamera”, częstochowski „Rumcajs”. W styczniu 1988r. zarejestrowanych było 550 dkf-ów; obecnie działa ponad 150 klubów.

wg. dkf Eroica

Pełna lista ośrodków DKF na stronie Polskiej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych